مرکز تعالی ابن سینا (ACE)
باتوجه به اهمیت روز افزون پژوهش و فناوری در عصر اقتصاد دانش بنیان، در راستای تحقق اهداف سند چشم انداز بیست ساله كشور در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی، نقشه جامع علمی كشور و اجرای قانون برنامه پنجم توسعه، مرکز تعالی ابن سینا با رویکرد گسترش شبکههای پژوهشهای بین رشته ای و به منظور ارتقا ظرفیتهای تولید، توسعه و تعمیق علم و فناوری تشکیل میگردد.
مقدمه
مرجعیت علمی و توسعه و تعمیق دانش در سطح جوامع و تکریم و بزرگداشت دانشمندان و فرهیختگان علمی و دانشگاهی نیازمند برنامهریزیهای ویژه و تاسیس ساز و کارهای اختصاصی است.
با توجه به مطالعات صورت گرفته بر مبنای تجارب کشورهای توسعه یافته و نیز دانشگاهها و موسسات پیشرو و برتر جهان، ایجاد نهادهای غیردولتی و تسهیل گر در حوزههای علمی و پژوهشی اجتناب ناپذیر و ضروری است. بر این مبنا، مرکز تعالی ابن سینا (Avicenna Center of Excellence) که به اختصار ACE نامیده میشود، به عنوان یک مرکز مستقل، غیردولتی و غیر انتفاعی با رویکرد توسعه و تعمیق دانش در جامعه و تکریم دانشمندان و پژوهشگران از طریق شبکه سازی و مدیریت پژوهشها، تخصیص اعتبار پژوهشی و اعطای جوایز ویژه با حمایت بنیاد نخبگان استان اصفهان و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تاسیس گردیده است. در این مرکز، با شناسایی واحدهای تحقیقاتی واجد شرایط، پژوهشگران اصلی منتخب و هسته های پژوهشی موضوع محور، تحت دستور العملهای از پیش تعریف شده حمایتهای مالی و معنوی از هر یک انجام میپذیرد. با توجه به مباحث روز دنیا و توجه به این نکته که رشتههای تأثیرگذار امروز از درون تخصصهای میانرشتهای شکل میگیرند،ACE اقدام به حمایت ویژه از پژوهشهای بین رشتهای و هدایت محققان نخبه کشور به سمت زمینههای متفاوت و مرزشکن علوم مینماید.
ارکان
ارکان مرکز ACE عبارتند از: هیئت موسس (Founding Board)، هیئت مدیره (Board of Directors)، رئیس (President)، دبیر (Secretary)، هیئت مشاوران (Advisory Board)، کمیته های فنی و تخصصی (Technical Committee)، اعضا (Members)، اعضای پیوسته (Life Members)، اعضای ارشد (Senior Members)، اعضای شاخص (Fellow Members) و شبکهها و موسسات (Institutes and Network).
هیئت موسس: هیئت موسس این مرکز جمعی از پژوهشگران و اساتید دانشگاههای برتر استان اصفهان هستند که وظیفه تاسیس، ثبت حقوقی و تعیین هیئت مدیره مرکز را برعهده دارند.
هیئت مدیره: هیئت مدیره مرکز تعالی ابن سینا، جمعی از اعضای هیئت علمی و فرهیختگان دانشگاهی دغدغهمند در راستای توسعه علم و دانش، پژوهش و فناوری هستند که وظیفه سیاستگذاری و راهبری مرکز را بر عهده دارند. این هیئت توسط هیئت موسس تعیین و انتخاب میگردند.
رئیس: اعضای هیئت مدیره یک نفر را از بین خود به عنوان رئیس مرکز انتخاب می نمایند، نمایندگی حقوقی مرکز در نشست ها و مجامع و نیز مدیریت اجرایی مرکز بر عهده رئیس میباشد. رئیس مرکز باید در زمره برجسته ترین و پر استنادترین شخصیت های علمی و دانشگاهی بوده و توانایی شبکه سازی علمی داخلی و بین المللی را دار باشد. تا پیش از انتخاب رئیس، ریاست بنیاد نخبگان استان اصفهان، سرپرستی مرکز را بر عهده خواهد داشت.
دبیر و دبیرخانه: دبیر با تشکیل دبیرخانه مرکز تعالی ابن سینا، متولی طراحی، پیگیری، اجرا و پایش برنامه های مصوب هیئت مدیره میباشد، دبیر با انتخاب مستقیم رئیس مشغول به فعالیت میگردد. دبیرخانه به عنوان متولی امور اجرایی مرکز و نیز کلیه شبکههای تاسیس (فراخوانها، تشکیل جلسات، داوریها، پایشها، حمایتها، پیگیری مصوبات و … ) با هماهنگی شوراهای راهبری شبکهها و هیئت مدیره پیگیری و اجرای امور را برعهده خواهد داشت. این دبیرخانه تا زمان تعیین هیئت مدیره، رئیس و دبیر مرکز، در بنیاد نخبگان استان اصفهان مستقر میباشد.
هیئت مشاوران: برترین و پراستنادترین دانشمندان ملی و بین المللی هستند که با انتخاب هیئت مدیره مسئولیت کلان تایید اولویتهای پژوهشی، پیشنهادیهها، پژوهشگران اصلی، برگزیدگان جوایز ویژه و … را بر عهده دارند. این هیئت در حال حاضر عبارتند از: جناب آقای دکتر امید فرخ زاد، جناب آقای دکتر احمد فوزی اسماعیل، جناب آقای دکتر مورات اویسال، سرکار خانم دکتر سامیا خوری، جناب آقای دکتر علی خادم الحسینی، جناب آقای دکتر رضا ملک زاده، جناب آقای دکتر شاهین آخوندزاده، جناب آقای دکتر بهراد نوع دوست، سرکار خانم دکتر ندا ناطق، جناب آقای دکتر مصطفی قانعی و جناب آقای دکتر حمید سلطانیان زاده.
کمیتههای فنی و تخصصی: اساتید برجسته ملی و بین المللی هستند که با انتخاب هیئت مدیره مسئولیت ارزیابی دقیق طرحها و پیشنهادیههای تحقیقاتی را در کمیتههای تخصصی مختلف عهده دار هستند.
اعضا: کلیه افراد دارای تحصیلات دانشگاهی که با اعلام درخواست و مطابق شیوه نامههای مصوب جز خانواده مرکز تعالی ابن سینا شده و از ظرفیت ها و امکانات این مرکز برخوردار می گردند.
اعضای پیوسته: پژوهشگران و دانشمندان برجسته ملی و بین المللی که با پیشنهاد هیئت مدیره و تایید هیئت مشاوران به صورت دائمی و پیوسته عضو مرکز بوده و از خدمات متقابل یکیدیگر بهره مند خواهند شد.
اعضای ارشد: اعضای ویژه مرکز که مطابق شیوه نامه مصوب انتخاب میگردند.
اعضای شاخص: اعضای ویژه مرکز که مطابق شیوه نامه مصوب انتخاب میگردند.
شبکهها و موسسات: کلیه موسسه های دانشگاهی، آزمایشگاهی، صنعتی، فناورانه که بر پایه مجموعهای از ساز و کارها، قوانین تسهیلگر و حمایتهای ویژه برای محققین اصلی و به منظور کمک به توسعه فعالیتهای بینرشتهای با موضوعات مشخص و هدفمند تاسیس و در ارتباط با مرکز تعالی ابن سینا فعالیت مینمایند. موسسات مذکور، ظرفیتهای سخت افزاری و نرم افزاری خود را در قالب شبکههای تخصصی بین رشته ای با سایرین به اشتراک می گذارند. این شبکه ها از طریق واسطه گری مرکز تعالی ابن سینا و بر مبنای تنظیم تفاهم نامه های فیمابین تشکیل و ذیل شوراهای راهبری اختصاصی فعالیت می نمایند. هر یک از شبکه های پژوهشی تاسیس شده توسط یک شورای راهبری به عنوان عالیترین مرجع تصمیمگیری مدیرت می گردد. اعضای شوراهای مذکور معاون پژوهش (تحقیقات) و فناوری هر دانشگاه یا موسسه، رئیس یا معاون بنیاد نخبگان استان اصفهان، رئیس مرکز تعالی ابن سینا و حداقل سه عضو هیئت علمی منتخب از دانشگاهها باسابقه پژوهش بین رشتهای با انتخاب شورای راهبری میباشند.
ساز و کارهای اجرایی
متناسب با سیاست گذاری هیئت مشاوران و شبکه های پژوهشی تشکیل شده، هیئت مدیره از طریق دبیرخانه اولویت های پژوهشی را در قالب فراخوانهای تشکیل هستههای پژوهشی استاد محور یا دانشجویی اعلام می نماید. هسته پژوهشی موضوع محور در قالب Thematic Interest Group (TIG)، با محوریت یک موضوع پژوهشی بینرشتهای تشکیل میشود، لازم است افراد موسس هر TIG از اعضای هیئت علمی، دانشجویان، محققان و پژوهشگران مرتبط با شبکههای مرکز ACE و یا مستعدین برتر تحت پوشش حمایتهای بنیاد ملی نخبگان باشند. با ارزیابی پیشنهادیه های هسته ها و سوابق پژوهشگران اصلی، از طریق کمیته های فنی مرکز ACE اعتبارات پژوهشی یا پژوهانه های مصوب به هسته ها تخصیص مییابد. پژوهانه مورد اشاره، اعتبار پژوهشی ویژهای است که به هستههای پژوهشی موضوعمحور جهت انجام پروژههای منتخب و توسعه فعالیتهای هسته تخصیص مییابد. منابع مربوطه از طریق اعضای شبکه ها، منابع اختصاصی مرکز تعالی ابن سینا و اعتبارات دولتی تامین خواهد شد. نظارت بر اجرای پروژه ها و پایش آن ها از طریق دبیرخانه مرکز تعالی ابن سینا صورت می پذیرد.
اعضای هر یک از هسته های پژوهشی در بستری مناسب رشد و ارتقا پیدا میکنند و این امکان برای ایشان فراهم میشود تا با حضور در یک تیم تحقیقاتی بزرگ و انجام پروژههای تحقیقاتی مهم علاوه بر همکاری با اساتید برجسته در حوزه پژوهشی خود امکان ارتباط با تیمهای تحقیقاتی بینالمللی برجسته را نیز داشته باشند.
در شبکه ACE در حال حاضر پروژههای بین رشتهای مرتبط با موضوعات زیر مشمول حمایتهای ویژه خواهند بود.
- Development of Novel Therapeutics and Diagnostics/ Theranostics
- Artificial Intelligence and Information Technology in Medicine
- Regenerative Medicine and Cell Therapy
- Big Data to Knowledge
- Precision Medicine
- Medical Robotics
در آذرماه سال ۱۴۰۱ همزمان با هفته پژوهش، با هدف گسترش فعالیتهای بینرشتهای در بین دانشجویان، از شاخه دانشجویی شبکه ACE رونمایی شد.
هدف اصلی در شاخه دانشجویی مرکز تعالی ابن سینا (ACE)، تشکیل هستههای پژوهشی (TIGs) به منظور شبکهسازی دانشجویان و محققان با هدف پژوهشی مشترک میباشد. در سال 1402، 12 هسته پژوهشی دانشجویی در حوزههای هوش مصنوعی، پزشکی شخصی سازی شده، نانوزیست مواد و مهندسی، نانوبیوتکنولوژی، پردازش تصویر، فیزیک پزشکی، علوم شناختی و طب فیزیکی و توانبخشی تشکیل و شروع بکار نموده است.